Dubravka Ugrešić: "Czytanie wzbronione"

Okładka

"Na czym polega tajemnica bestsellera, tej zbiorowej fascynacji książką? Nad tym pytaniem łamią sobie głowy pisarze, którzy nigdy nie trafili na listę, i ci, którzy tam trafili, sami nie wiedząc czemu, wydawcy, redaktorzy, krytycy, teoretycy prądów literackich, księgarze. Wydawców, którym zdaje się, że wiedzą, gdzie jest pies pogrzebany, zbyt często jednak zaskakują pomyłki w przewidywaniach. Być może tajemnica jest prostsza, niż się wydaje. Bestseller bowiem kupują wszyscy.  Ci, którzy wierzą w sprawiedliwy wybór większości czytelników. I ci, którzy nie wierzą, ale kupują książkę, by poddać jeszcze jednej próbie własną umiejętność analizowania dominujących tendencji w kulturze.  Także ci, którzy chcą się przekonać, co kupują wszyscy inni. Niejeden powie, że bestseller jest jak wygrana na loterii, a przy tym skłamie niczym zawodowy hazardzista, który utrzymuje, że wszystko zależy od szczęścia.
Oprócz szczęścia - każdy głupi to wie - trzeba mieć wkład pieniężny. Im większy wkład, tym większa szansa na wygraną. Obok sprzedawanych zawsze w wysokim nakładzie przeróżnych książek kucharskich, poradników ogrodniczych, powieści kryminalnych i romansów, obok kilku autorów, którzy mają milion swoich niezawodnych czytelników, obok książek, których wysoki nakład nie jest dla nikogo niespodzianką, istnieje też bestseller, książka, która pojawia się na nieboskłonie literatury jak kometa, istnieje przez chwilę, zapierając dech milionom, i znika. Ale czym właściwie jest bestseller, nadal nie wiadomo."

Dubravka Ugrešić: "Czytanie wzbronione". Świat Literacki, Izabelin 2004, s. 70-71, tłum. Dorota Jovanka Ćirlić

Komentarze