Grzegorz Wasowski czytał... "Chłopów"

Grzegorz Wasowski czyta...

Chłopi

(1902-1909)

Nie da tego nawet matka,
co Reymonta "Chłopi" Władka.

Okładka

Drogie dziatki, chcemy streścić,

Co w powieści "Chłopi" zmieścił

Władek Reymont. To wyczyny

Gospodarza są Boryny.

Choć na karku szósty krzyżyk

Miał, nie myślał wcale by żyć

Bez kobiety, więc gdy żona

Zeszła, Maciej chciał w ramiona

Jagnę wziął Dominikównę

(Dziewiętnaście lat), co głównie

Uchodziła za dziewczynę,

Co to wpuszcza pod pierzynę.

Okładka

Jagna chętkę ma na Antka,

Syna Maćka, z nim też randka

Nieraz jej się później zdarzy.

Maciej Jagnę chustką darzy

I sześć mórg jej zapisuje.

Antka, który protestuje

Razem z Hanką (czyli ślubną)

Eksmituje zaś na gumno.

No, a potem już wieś Lipce

Raczy swoim weseliskiem.

Chociaż feta to niezwykła

Nie dla wszystkich, bo na przykład

Kuba Socha obciął sobie

Nogę w stajni. Ten parobek

Nielegalnie w lesie łowił,

Tam też zdybał go borowy

Robiąc w nodze kulką defekt,

Co gangreny dało efekt.

Gdy wesele jeszcze trwało

Kuba S. opuścił ciało.

Przyszła zima, z forsy braku

Antek idzie do tartaku,

Zaś po pracy każda chwila

Płynie mu na krotochwilach

Z Jagną, bo wciąż ma ochotę,

Choć wieś huczy już od plotek.

Gdy kolejna trwała schadzka

Maciej zaszedł ich znienacka

I podpalił siano w stogu,

W którym zlegli i dać bobu

Chciał widłami im, lecz oni

Ujść zdołali z jego dłoni.

Gdy do lasu wysłał drwali

Dziedzic, by go wyrąbali,

Że las był serwitutowy

W chłopach bunt się zrodził zdrowy.

A że dworskich mieli dosyć

Poszły cepy w ruch i kosy.

Antek widząc jak borowy

Dobrał kolbą się do głowy

Ojca, cisnął precz urazy

I śmiertelnie go poraził.

Wspomagani parobkami

Drwale wieją przed chłopami.

Lecz zwycięstwa gorzki finał

Ciężko ranny jest Boryna,

A syn jego wraz z chłopami

Wnet ląduje za kratkami.

Jagna za to z wójtem kręci,

A następnie bez pamięci

Kocha syna organisty.

Maciej odzyskuje zmysły

Informując Antka żonę,

Gdzie ukrytą ma mamonę,

Co ma użyć w sposób taki,

By wykupić Antka z paki.

Gdy raz jeszcze, którejś nocy

Oprzytomniał, to wstał, po czym

Ruszył w pole po zagonach

Ziemię siać i siejąc skonał.

Antek, gdy go wypuszczono

Na rodziny wraca łono,

A wójt, jak się okazuje,

Wielką sumę defrauduje.

Wieś jest zdania, że pieniądze

Puścił na Jagnine żądze.

Nikt już nie chce jej tam dłużej,

Tak więc przy złorzeczeń wtórze

Wiążąc i nie szczędząc razów

Bach ją na wóz w świński nawóz

I wywożą już na dobre

Jagnę poza Lipiec obręb.

"Jesień", "Zima", "Wiosna", "Lato" -

Cztery tomy dzieło ma to

I choć dostać rzecz nie prosta

Reymont Nobla za nie dostał

Nic już nie ma do dodania -

Pora zasiąść do czytania.

Grzegorz Wasowski: "PKS, czyli Przegląd książek szkolnych". Prószyński i S-ka, Warszawa 1997, s. 125-130

"Mówimy Reymont - myślimy Chłopi"
Władysław Stanisław Reymont (1905) - Jacek Malczewski