Małgorzata Musierowicz: "Małomówny i rodzina" i tajemniczy cytat (1975)

Okładka wyd. I
Źródło zdjęcia

Kilkanaście dni temu zamieściłam TUTAJ fragment z książki Małgorzaty Musierowicz: "Małomówny i rodzina". Był to wycinek z wydania drugiego,  jak informowała sama Autorka - całkowicie przerobionego tekstu z wydania pierwszego.  Oczywiście zaciekawiło mnie to do tego stopnia, że - jak zwierzyłam się Lirael w czasie naszej rozmowy -  postanowiłam sprawdzić, jak ta zabawna scenka z "Hamletem" autorstwa Mickiewicza była przedstawiona w tym pierwszym wydaniu. Dzisiaj wreszcie, dzięki pomocy miłej Pani z "mojej" biblioteki,  udało mi się wypożyczyć ten rzadki egzemplarz i skonfrontować obie wersje.

I oto te same fragmenty, który zamieściłam tu - w wersji z roku 1975:

"- O! Coś znalazłem - rzekł [doktor], zaglądając w szparę między tapczanem a ścianą. Podkasał rękaw i wydobył na światło dzienne niedużą, zakurzoną książeczkę.

- „Wiersze”, Leopold Staff - przeczytał Munio.

Doktor spojrzał na pierwszą stronę.

- Tu jest ekslibris Józefa, to znaczy pana Zielińskiego” - przewrócił kilka kartek, a z książki uniósł się pył. - Musiała tu leżeć całe wieki.

- Tylko rok - odezwała się Halinka. Pamiętam dokładnie, tę książkę czytałam panu Zielińskiemu, nawet jeszcze tego dnia, kiedy... kiedy... zmarł...

- Tu jest list - odkrył doktor. Wysunął spomiędzy kartek książki białą kopertę. - „Do panny Haliny Klimkówny” - przeczytał.

- Do mnie? - zdumiała się Halinka. Rozerwała kopertę i przeczytała głośno: - Kochana panno Halinko!- O, mój Boże! List od pana Zielińskiego! - Spojrzała na nich okrągłymi oczami. -  Już chyba nie doczekam pani przyjścia - czytała dalej - wiem już, że koniec blisko... Jest noc, ale nawet teraz On jest w moim domu, słyszę go, słyszę stąpania i szelesty. On tam jest, na dole. I czeka. Chce dostać mój skarb.

Tunio westchnął spazmatycznie i ścisnął ramię brata.

- On jeden wierzył, że mój skarb istnieje, że nie jestem maniakiem. Teraz wy musicie skarb odnaleźć, ukryłem go w... nie, nie mogę tego napisać, przecież On tu na pewno wejdzie... znajdzie list. Halinko, tydzień temu przyniosła mi pani kwiatki, a ja zacytowałem Pani słowa z książki, którą czytałem: "Taki ze mnie nędzarz, żem nawet w podzięki ubogi". Proszę odszukać tę książkę i z jej pomocą rozwiązać ten prościutki szyfr: -247-32-4, 327-27-3... - Halinka podniosła wilgotne oczy - Dalej już same cyfry. I dopisek: zachowajcie tajemnicę! - wytarła nos.

Wszyscy obecni milczeli wstrząśnięci.

- Ale ja nie mam pojęcia, co to za książka - powiedziała nagle Halinka, bliska rozpaczy. - Zapomniałam, co pan Zieliński wtedy czytał, to było przeszło rok temu!"

[s. 166-167]

***

"- Powiedz lepiej, co z tym cytatem.

- Służę. „Taki ze mnie nędzarz, żem nawet w podzięki ubogi: dziękuję wam jednak, chociaż to podziękowanie, wierzcie mi, kochani przyjaciele, nie warte i pół szeląga”. Tłumaczenie Paszkowskiego. To mówi Hamlet do Rozenkranca.

- To z Mickiewicza?

Munio skamieniał z wyrazem oburzenia na twarzy.

- Hamlet! Hamlet! - wyjęczał. - Czy naprawdę sądzisz, że Hamleta napisał Mickiewicz??

- A nie napisał?

Munio zakrył oczy i odwrócił się.

- Wyrodek - powiedział po chwili. Niby z dobrej rodziny, a nieuk. Bracie! Mój ulubiony dramat jest dziełem  Williama Szekspira. Zapamiętaj to sobie i nie kompromituj się więcej.

- Szekspira - powtórzył Tunio z pokorą. - No, co się denerwujesz, pomylił mi się Hamlet z Hrabią."

[s. 170]

Małgorzata Musierowicz: "Małomówny i rodzina". Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1975, 321 s.

Zmiany w tych fragmentach są, jak można zobaczyć, nie aż tak duże, raczej kosmetyczno-stylistyczne, ale czemu pani Musierowicz wymieniła Staffa na Leśmiana?